W ostatnich latach można było słyszeć o licznych sporach dotyczących tego, czy już wkrótce kryptowaluty, w szczególności Bitcoin, staną się poważnym konkurentem dla tradycyjnych pieniędzy. Coraz więcej osób zdaje sobie jednak sprawę, że inną, niemniej ciekawą alternatywą dla obecnie wykorzystywanych walut, mogą stać się niewymienialne tokeny NFT. Co zatem trzeba o nich wiedzieć i jakie jest ich zastosowanie?
Niewymienialny token, czyli NFT (po angielsku Non-Fungible Token) to niewymienialny, niezmienny technicznie, niemożliwy do zhakowania i skopiowania składnik aktywów. Może występować pod postacią różnych przedmiotów materialnych i niematerialnych i przybierać różne formy jak np. plik tekstowy, jpg, gif lub video. NFT jest zatem zasobem cyfrowym, który nie ma takiego samego odpowiednika, czyli jest unikalny. Technologia Blockchain, na której bazują niewymienialne tokeny, sprawia, że nie mogą być one przenoszone bez zgody właściciela. Sprawia to, że niewymienialne tokeny mogą zostać wykorzystane w licznych branżach. Warto przy tym wiedzieć, że NFT mogą występować nie tylko jako aktywa cyfrowe, ale również istnieć jako tokenowe wersje aktywów rzeczywistych (np. dziel sztuki). W odróżnieniu od kryptowalut (jak np. Bitcoin) NFT nie mogą być wymieniane w stosunku 1:1, co sprawia, że mogą by wykorzystywane jako dowód własności w sferze cyfrowej (tak samo jak np. akt notarialny w przypadku nieruchomości).
Pierwsze wzmianki o NTF-ach pojawiły się już kilka lat po powstaniu pierwszych kryptowalut, a dokładniej w 2012 roku. To właśnie wtedy miały miejsce pierwsze eksperymenty z tzw. Colored Coins, czyli podstawowymi jednostkami Bitcoina. Ich cechą jest możliwość reprezentowania wielu odmiennych zasobów, co oznacza, że mogą być wykorzystywane w różnych celach, zaczynając od tokenów dostępu, przez akcje, aż do przedmiotów kolekcjonerskich. Następnie zaczęły powstawać kolejne projekty na podstawie NTF, jak np. pikselowe portrety CryptoPunks. Pomimo wielu możliwości zastosowania, niewymienialne tokeny uzyskały szerszy rozgłos dopiero w 2017 roku. To właśnie wtedy powstała oparta na blockchain gra CryptoKitties, która polegała na adoptowaniu i handlu wirtualnymi kotami. Z czasem niektóre z nich osiągnęły wartość nawet kilkuset tysięcy dolarów. Jednakże NTF stały się prawdziwym „hitem” dopiero na początku 2021 roku, kiedy celebryci, sportowcy i influencerzy z całego świata zaczęli tworzyć własne prace zawierające NTF-y. Dzięki temu, że NTF to niewymienialne tokeny (czyli unikalne), wielu kupujących potraktowało zakup jak świetną inwestycję, licząc na to, że po kilku latach wartość oddzielnych prac wzrośnie, podobnie jak miało to miejsce z wirtualnymi kotami w 2017 roku.
Tokeny NTF zyskały dużą popularność przede wszystkim ze względu na możliwość wykorzystania ich do stworzenia aktywów kolekcjonerskich. Rzeczywiście, zainteresowanie niewymiennymi tokenami stworzyło prawdziwy boom przedmiotów kolekcjonerskich i sztuki NFT. Niesprawiedliwym byłoby jednak pominięcie innych istotnych zastosowań NTF-ów. Niewymienialne tokeny sprawiają, że wirtualna grafika może być unikalna (niemożliwa do skopiowania). Pomimo tego, że większość grafik z NTF jest dostępnych do oglądania i pobrania, tylko właściciel może pokazać, że posiada oryginalne dzieło. Dzięki NFT mogą powstawać cyfrowe przedmioty kolekcjonerskie jak np. karty NBA NFT, PancakeSwap Bunny oraz Binance Anniversary NFT.
Niewymienialne tokeny stopniowo zaczynają odgrywać coraz większą rolę w sferze finansów, jak np. w zdecentralizowanych finansach (DeFi). W niektórych przypadkach NTF-y są wykorzystywane jako bilet wstępu, aby otrzymać dostęp do określonych treści lub działań. Niewymienialne tokeny to technologia, która idealnie sprawdza się w świecie gier. Gracze z całego świata, niezależnie od ich ulubionej gry, są gotowi wydać ogromne środki na zakup naprawdę unikalnych przedmiotów. Mikrotransakcje i zakupy w grach to przemysł z wielomiliardowymi obrotami, którego wartość rośnie z roku na rok. Jest to również sfera, w której można świetnie wykorzystać technologię blockchain i NFT. Przykładami wykorzystania tokenów w grach są np. Axie Infinity i Battle Pets, czyli gry obejmujące m.in. handel Pokemonami.
Jednym z zastosowań, którego być może doczekamy się już w najbliższej przyszłości, jest dodanie ścieżki dźwiękowej do NFT. Stworzenie platformy streamingowej opartej na blockchainie z systemem opłat licencyjnych mogłoby być świetną alternatywą dla takich platform jak np. YouTube i Spotify, która w bardziej sprawiedliwy sposób dzieliłaby zyski pomiędzy autorem i właścicielem platformy. A w jaki sposób można wykorzystać NFT poza całkowicie cyfrowym światem? Tokeny mogą na przykład poświadczać o własności – np. cyfrowe wersje dokumentów opartych na blockchain mogą być wykorzystane jako potwierdzenie własności dzieła sztuki lub nieruchomości.
Sprawiedliwie musimy jednak zaznaczyć, że takie wykorzystanie jest na dany moment, pomimo coraz częściej pojawiających się prób, wciąż mało prawdopodobne. Ostatnią sferą wykorzystania NFT, na której chcemy się skupić, jest logistyka. Na przykład dzięki technologii blockchain można uzyskać dostęp do maksymalnie autentycznych danych o łańcuchu dostaw. Jest to szczególnie ważne w przypadku produktów z krótką datą ważności jak np. nabiał. NFT coraz częściej wykorzystuje się również w celu odznaczenia oddzielnych przedmiotów i nadania im poprzez token metadanych o ich pochodzeniu itd. Ograniczenia techniczne sprawiają jednak, że póki co tokeny nie cieszą się zbyt dużą popularnością w logistyce.
Istnieje wiele sposobów (ram) tworzenia i wydawania NFT. Najczęściej wykorzystywanym z nich jest ERC-721, uznany za standardowy sposób emisji i obrotu aktywami cyfrowymi nieodczytalnymi w łańcuchu blokowym Ethereum. To właśnie Tokeny ERC-721 były wykorzystane we wspomnianej już aplikacji CryptoKitties. Nowsza wersja standardu, która również cieszy się stosunkowo dużą popularnością, to ERC-1155, która umożliwia wykorzystywanie zarówno zmiennego, jak i niezmiennego tokena jednocześnie. Cyfrowe kolekcje i wykorzystanie tokenów znacznie poszerza wykorzystanie technologii blockchain i już w niedalekiej przyszłości mogą być znacznie powszechniej wykorzystane również w „nie cyfrowej” gospodarce.
Podstawowym problemem w wykorzystaniu NFT do podkreślenia oryginalności cyfrowego dzieła sztuki jst bardzo duży rozmiar łańcuchów bloków. Token nie może go więc przechowywać, dlatego funkcjonuje jako certyfikat z linkiem z adresem internetowym, który nie jest odporny na wygaśnięcie. Kontrowersje dotyczące NFT dotyczą również ogromnego wykorzystania energii ze względu na transakcje blockchain, które przyczyniają się do produkcji gazów cieplarnianych. Jeżeli chodzi o zastosowanie NFT w takich obszarach jak np. logistyka, problemem jest konieczność wykorzystania jednakowych technologii na każdym etapie łańcuch dostaw.
Niewymienialne tokeny wciąż mogą być zaliczane do nowych aktywów cyfrowych, dlatego śmiało powinniśmy oczekiwać wzrostu popularności NFT. Według informacji przytaczanych przez VISA tylko w sierpniu 2021 roku wolumen płatności na rynku NFT sięgnął 1 mld dol. Najważniejsze jest jednak to, że tę technologią coraz mocniej interesują się duże korporacje, które widzą jej zastosowanie w różnych sferach. Doskonałym przykładem stale roznacej popularności NFT jest cyfrowa grafika „Everydays: The First 5000 Days” autorstwa Mike’a Winkelmanna, która została sprzedana w 2021 roku za rekordową kwotę 69 mln dolarów.
Ceny za NFT cechują się bardzo dużą różnorodnością – niektóre z nich mogą kosztować kilkadziesiąt dolarów, podczas gdy ceny niektórych z nich były sprzedane za kilkadziesiąt milionów. Spójrzmy teraz na najpopularniejsze markety NFT, na których można kupić tokeny (potrzebne są do tego kryptowaluty). Pierwszym i największym na świecie rynkiem z NFT jest OpenSea, czyli platforma kompatybilna m.in. z Ethereum. Ciekawą alternatywą jest Axie Infinity, czyli metawesum umożliwiający tworzenie i handlowanie wirtualnymi zwierzątami Axie. Następnym miejscem, w którym można kupić tokeny, jest SuperRare, czyli market typu peer-to-peer, na którym znajdują się zarówno kolekcjonerzy, jak i artyści. Jednym z ciekawszych marketów z NFT jest Nifty Gateway, czyli rynek dla artystów oparty na blockchainie Ethereum. NFT są tutaj nazywane “Nifties”, a niektóre prace są warte miliony dolarów. Nie można również zapomnieć o NFT Binance, czyli marketplace od jednej z największych giełd kryptowalut na świecie.
Do najpopularniejszych projektów NFT należą tokeny związane z tworzeniem i sprzedażą limitowanych aktywów cyfrowych jak np. sztuka, karty, muzyka, przedmioty kolekcjonerskie itd. NFT to niewymienialne tokeny cyfrowe, które w ostatnim czasie stają się coraz bardziej popularne. Do NFT, którymi zdecydowanie warto się zainteresować, są m.in. Worldwide Asset eXchange (WAX), Decentraland, Cryptopunks NFT, Enjin, OpenSea, Rarible, 0xcert, Ethereum Name Services i wiele innych.
©2022 TECHUNBOX. Wszystkie prawa zastrzeżone.